مدل بازاریابی گردشگری سلامت (مطالعۀ موردی: شهر تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری بازاریابی، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد شهرقدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه مدیریت، دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد شهرقدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

گردشگری سلامت یکی از شاخه‌های گردشگری در جهان است که با سرعت در حال رشد است. گردشگری سلامت نه‌تنها منجر به تقویت بخش علمی، سیاسی، اجتماعی و منطقه‌ای می‌شود، بلکه دارای مزایای اقتصادی و بازاریابی بسیاری نیز هست. از این‌رو، به منظور افزایش رونق اقتصادی کشور و افزایش صنعت گردشگری سلامت در ایران و دستیابی به جایگاه مناسب در بین کشورهای منطقه، شناخت بازاریابی توسعۀ گردشگری سلامت ضرورت دارد. پژوهش حاضر به بررسی مدل بازاریابی گردشگری سلامت در شهر تهران می‌پردازد. روش تحقیق از حیث هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد، اکتشافی-تبیینی و روش انجام پژوهش نیز به صورت کیفی است. جامعۀ آماری پژوهش مشتمل بر خبرگان و کارشناسان صنعت گردشگری و سلامت بوده که به روش گلوله‎برفی هدفمند تعداد 12 نفر به‌عنوان نمونۀ پژوهش انتخاب شد. در این پژوهش جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مربوط به مصاحبۀ نیمه‌ساختار‌یافته، از شیوۀ تحلیل محتوا براساس کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، طبق نظریۀ داده‌بنیاد استفاده شد. نتایج نشان داد که از تعیین ابعاد، مؤلفه‌ها و مفاهیم، به جهت بررسی فرایند بازاریابی توسعۀ گردشگری سلامت در شهر تهران و نیز روابط میان مؤلفه‌ها و ابعاد شناسایی‌شده از چارچوبی که تئوری داده‌بنیاد برای مدل‌سازی تجویز می‌کند استفاده شد. چارچوب ارائه‌شده به صورت یک مدل مفهومی پیشنهادی بوده و شامل 22 مؤلفه و 7 بُعد می‌باشد. با توجه به ضرورت عناصر آمیختۀ بازاریابی علی‌الخصوص خدمات پزشکی (محصول)، هزینۀ درمان (قیمت)، عوامل طبیعی و فرایندهای پیشگیرانه، باید پیشنهادهای گردشگری سلامت را برای گروه‌های گوناگون مصرف‌کننده متنوع کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Marketing Model of Health Tourism (Case Study: The City of Tehran)

نویسندگان [English]

  • Ali Bagheri 1
  • Alireza Rousta 2
  • Lotfollah Forozandeh 3
  • Farzad Asayesh 4
1 Ph.D.Candidate of Marketing, Faculty of Human Sciences, Qods Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Business Administration, Faculty of Humanities, Qods Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Management, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Business Administration, Faculty of Humanities, Qods Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Health tourism is one of the fastest-growing branches of tourism in the world. Health tourism not only leads to the strengthening of the scientific, political, social, and regional sectors but also has many economic and marketing benefits. Therefore, to increase the economic prosperity of the country and promote the health tourism industry in Iran, and achieve a suitable position among the countries of the region, it is necessary to understand the marketing of health tourism development. The present study examines the marketing model of health tourism in Tehran. The research method is qualitative, applied in terms of purpose, and exploratory and explanatory in terms of approach. The sample of the research consisted of experts in the tourism and health industry, and 12 people were selected as the sample of the research using snowball sampling. In this study, content analysis based on open, axial, and selective coding was used to analyze data from semi-structured interviews based on the principles of grounded theory. The results indicated that to investigate the marketing process of health tourism development in Tehran and the relationships between the identified components and dimensions, a data-driven theory framework was used for modeling, which involved determining the dimensions, components, and concepts. The proposed framework was presented as a conceptual model consisting of 22 components and 7 dimensions. Given the need for mixed marketing elements, especially medical services (product), treatment costs (price), natural factors, and preventive processes, recommendations for health tourism should be diversified for various consumer groups.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism development
  • Health Tourism
  • Government Policies
  • Tehran City

مراجع

  • امیری‌نیا، نعیمه و روشن، سید علیقلی. (1397). بررسی تأثیر ابزارهای ارائه‌دهندۀ خدمات الکترونیک به گردشگران. سومین همایش ملی فرهنگ، گردشگری و هویت شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان.
  • جنکینز، جان مایکل و هال، کالین مایکل. (1382). سیاست‌گذاری جهانگردی (ترجمۀ سیدمحمد اعرابی و داوود ایزدی). تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • حسین‌پور، رباب و ریاحی، لیلا. (1397). رابطۀ قابلیت‎های گردشگری پزشکی درمانی با میزان جذب توریست در استان اردبیل. سلامت و بهداشت، 9(2)، 159-171.
  • حسین‌خانی، نسیم و عالم تبریز، اکبر. (1396). بررسی نقش عوامل محیطی، ساختاری و رفتاری بر فرایند جانشین‌پروری سازمان از طریق تأثیر بر توانمندسازی عملکرد منابع انسانی به عنوان متغیر میانجی. سومین کنفرانس بین المللی مدیریت و مهندسی صنایع، مؤسسۀ آموزش عالی مقدس اردبیلی، تهران.
  • حیدری ساربان، وکیل و ملکی، ابوذر. (1394). بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و روان شناختی گردشگری بر توسعه مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر، مطالعه موردی؛ دهستان لاهرود. فصلنامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، 4(16)، 35-50.
  • سلمانی، لیلا. (1392). گردشگری پزشکی: تجارت در خدمات سلامت. تهران: رویان پژوه.
  • شالبافیان، علی‌اصغر. (1394). گردشگری سلامت در رویکردی جامع. تهران: مهکامه.
  • شریفی چلنبر، کامیا. (1396). شناسایی و رتبه‎بندی موانع توسعۀ گردشگری پزشکی در استان گیلان (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی). دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی گروه آموزش مدیریت و اقتصاد، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
  • شمس‌الدینی، علی؛ جمینی، داوود؛ جمشیدی، علیرضا و حسام‌پور، محمد دهقان. (1395). تحلیلی بر سطوح توسعه‎یافتگی زیرساخت‌های گردشگری در استان کرمانشاه با استفاده از مدل‎های ترکیبی. فصلنامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، 5(18)، 1-20.
  • شیخی چمان، محمدرضا. (1399). نقش گردشگری سلامت در رونق بخشی به اقتصاد سلامت ایران. مدیریت سلامت، ۲۳(۲)، ۹-۱۰.
  • عربشاهی کریزی، احمد و آریان‌فر، مرتضی. (1392). گردشگری سلامت و قابلیت‌های گردشگری پزشکی- درمانی در ایران. فصلنامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، 3(9)، 133-152.
  • عسکری، مهدی و زیبنده، عدالت. (1393). بررسی عوامل محیطی بر توانمندسازی فرماندهان مرزی استان‌های شمال کشور. پژوهش‌های مدیریت انتظامی، 9، 155-170.
  • کاتلر، فیلیپ و آرمسترانگ، گری. (1398). اصول بازاریابی (ترجمۀ بهمن فروزنده). تهران: آموخته.
  • کاظمی، مهدی. (1385). مدیریت گردشگری. تهران: سمت.
  • محمدی‌پور، فاطمه، ورحیمی‌‎کیا، امین. (1390). توریسم‌درمانی: پدیده‌ای در حال ظهور در مراقبت‎های بهداشتی درمانی. همایش کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد، خرم آباد.
  • هاشمی باغی، زینب؛ شیرمحمدی، یزدان و شاهسون، نسترن. (1397). تحلیل اثر ارتباطات یکپارچۀ بازاریابی و فناوری اطلاعات پیشرفته بر ارزش ویژۀ برند گردشگری سلامت. گردشگری و توسعه، 7(1)، 1-19.
  • هرندی، عطاءاله و میرزائیان خمسه، پیوند. (1396). تبیین مدل جذب گردشگر سلامت: با استفاده از راهبرد تئوری داده‌بنیاد کلاسیک. گردشگری شهری، 4(1)، 87-98.
  • Batista e Silva, F., Herrera, M. M., Rosina, K., Barranco, R. R., Freire, S. & Schiavina, M. (2018). Analysing spatiotemporal patterns of tourism in Europe at high-resolution with conventional and big data sources. Tourism Management, 68, 101-115.
  • Büyüközkan, G., Mukul, E. & Kongar, E. (2021). Health tourism strategy selection via SWOT analysis and integrated hesitant fuzzy linguistic AHP-MABAC approach. Socio-Economic Planning Sciences, 74, 100929.
  • De Pelsmacker, P., Van Tilburg, S. & Holthof, C. (2018). Digital marketing strategies, online reviews and hotel performance. International Journal of Hospitality Management, 72, 47-55.
  • Dryglas, D. & Salamaga, M. (2018). Segmentation by push motives in health tourism destinations: A case study of Polish spa resorts. Journal of Destination Marketing & Management, 9, 234-246.
  • Ganguli, S. & Ebrahim, A. H. (2017). A qualitative analysis of Singapore’s medical tourism competitiveness. Tourism Management Perspectives, 21, 74-84.
  • Gholami, M., Keshtvarz Hesam Abadi, A. M., Miladi, S. & Gholami, M. (2020). A systematic review of the factors affecting the growth of medical tourism in Iran. International Journal of Travel Medicine and Global Health, 8(1), 1-12.
  • Ghosh, T. & Mandal, S. (2019). Medical tourism experience: Conceptualization, scale development, and validation. Journal of Travel Research, 58(8), 1288-1301.
  • Han, H. & Hyun, S. S. (2015). Customer retention in the medical tourism industry: Impact of quality, satisfaction, trust, and price reasonableness. Tourism Management, 46, 20-29.
  • Izadi, M., Saadat, S. H., Ayoubian, A., Dehaghi, Z. H., Karbasi, M. R. & Jalali, A. R. (2013). Health tourism in Iran; identifying obstacles for development of this industry. International Journal of Travel Medicine and Global Health, 1(2), 89-94.
  • Jiang, L., Wu, H. & Song, Y. (2022). Diversified demand for health tourism matters: From a perspective of the intra-industry trade. Social Science & Medicine, 293, 114630.
  • Mohammadesmaeil, S. & Kianmehr, S. (2022). Identification and Ranking of Value Creation Indicators in Health Tourism in Iran (by a mixed exploratory approach). Authorea Preprints.
  • Mokhtari, K. & Mohammadzadeh, M. (2019). Medical Tourism Opportunities: Iran as a Destination Country for Azerbaijani Medical Tourists. Journal of World Sociopolitical Studies, 3(4), 789-837.
  • Noree, T., Hanefeld, J. & Smith, R. (2016). Medical tourism in Thailand: a cross-sectional study. Bulletin of the World Health Organization, 94(1), 30.
  • Purcarea, E. V. L. (2019). The impact of marketing strategies in healthcare systems. Journal of Medicine and Life, 12(2), 93.
  • Ricafort, K. M. F. (2011). A study of influencing factors that lead Medical tourists to choose Thailand Hospitals as medical tourism destination (Unpublished Master Thesis). School of Business and Technology of Webster University, Thailand.
  • Ridderstaat, J., Singh, D. & DeMicco, F. (2019). The impact of major tourist markets on health tourism spending in the United States. Journal of Destination Marketing & Management, 11, 270-280.
  • Santos, A. & Cincera, M. (2018). Tourism demand, low cost carriers and European institutions: The case of Brussels. Journal of Transport Geography, 73, 163-171.
  • Sindhwani, R., Afridi, S., Kumar, A., Banaitis, A., Luthra, S. & Singh, P. L. (2022). Can industry 5.0 revolutionize the wave of resilience and social value creation? A multi-criteria framework to analyze enablers. Technology in Society, 68, 101887.
  • Taheri, B., Chalmers, D., Wilson, J. & Arshed, N. (2021). Would you really recommend it? Antecedents of word-of-mouth in medical tourism. Tourism Management, 83, 104209.
  • Weston, R., Guia, J., Mihhahic, T., Prats, L., Blasco, D. & Ferrer-Roca, N. (2019). Research for TRAN committee-European tourism: recent developments and future challenges, European Parliament. Brussels: European Parliament, Policy Department for Structural and Cohesion Policies.
  • World Tourism Organization (UNWTO). (2017). World Tourism Barometer, UNWTO: Madrid. Volume 15.
  • Zhang, Q., Zhang, H. & Xu, H. (2021). Health tourism destinations as therapeutic landscapes: Understanding the health perceptions of senior seasonal migrants. Social Science & Medicine, 279, 113951.
گردشگری فرهنگ
دوره 4، شماره 13
مرداد 1402
صفحه 46-61

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1402
  • تاریخ بازنگری: 31 تیر 1402
  • تاریخ پذیرش: 31 تیر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار