تحلیل فضاهای گردشگری شهرستان رامسر از منظر امنیت با استفاده از تکنیک چیدمان فضا (مطالعۀ موردی: باغ 33 هکتاری شهرستان رامسر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ فنی و مهندسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.

چکیده

یکی از شاخصه‌های مهم حضورپذیری شهروندان در فضاهای شهری، امنیت در مکان‌های عمومی است که سبب رونق و پویایی محیط شهری می‌شود و در خلق فرهنگ تعامل، حیات شبانه، کاهش استرس، حضور فعال مردم و گروه‌های مختلف سنی و جنسیتی نمود دارد. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که تفاوت‌های فرهنگی، سنی و اقتصادی در بین کاربران یک مجموعه تنوع بیشتری یافته و عملکرد محیط، نیازمند تعامل دوسویه میان کاربران باشد و از این حالت می‌توان، فضاهای گردشگری را دارای این خصوصیت دانست. این مقاله به بررسی نیاز به افزایش امنیت در فضاهای گردشگری شهرستان رامسر می پردازد که به دلیل توسعه و تنوع فضاهای گردشگری از دیرباز و سفرهای مکرر گردشگران در روزهای مختلف سال در این منطقه، اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش پس از مطالعات کتابخانه‌ای در حوزة امنیت و پارامترهای آن، به منظور تدقیق یافته‌های حاصل و بررسی شاخص‌های کالبدی مؤثر بر امنیت فضای گردشگری از راهکارهای تکنیک نحو فضا استفاده می‌شود. در مرحلة بعد پرسشنامة اولیه، جهت شناسایی مناطق مختلف مجموعة گردشگری طراحی شده که منطقه‌بندی بر اساس نقشه‌برداری رفتاری از آن حاصل‌شده و مورد برداشت میدانی قرار می‌گیرد؛ سپس با استفاده از نرم افزار Depth Map،  به تحلیل مؤلفه‌های چیدمان فضایی در فضاهای برداشت‌شده پرداخته می‌شود. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤالات است که چه بخش‌هایی از محیط گردشگری در شهرستان رامسر دارای احساس امنیت بیشتر یا کمتری است؟ چه شاخص‌هایی از تکنیک نحو فضا، قرابت بیشتری با نظر کاربران این سایت در شناخت امنیت مکان دارد؟ در نتیجة این پژوهش به نظر می‌رسد هر کدام از شاخص‌های نحو فضا به بخشی از مسئله‌های امنیت فضای باغ سی‌وسه هکتاری شهرستان رامسر پاسخ دادند و در این میان شاخصة تقعر و تحدب فضا و عمق، نقش مؤثری در راهکار نظارت طبیعی و حریم فضایی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of Tourism Spaces in Ramsar City from the Perspective of Security Using Space Syntax Technique (Case Study: 33-Hectare Garden in Ramsar City)

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Masoumeh Fotokian
  • Mohamadreza Vaezi,
Ph.D. Student in Architecture, Faculty of Technology and Engineering, Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, Iran.
چکیده [English]

One of the important characteristics of citizens' presence in urban spaces is security in public places, which causes prosperity and dynamism of the urban environment and reduces stress in creating a culture of interaction, nightlife. This becomes even more important when cultural, age, and economic differences between users of a set become more diverse and the performance of the environment requires two-way interaction between users. This article examines the need to increase security in the tourist spaces of Ramsar city. In this study, after library studies in the field of security and its parameters, in order to verify the findings and examine the physical indicators affecting the security of the tourism space, the solutions of space syntax technique are used. In the next stage, a preliminary questionnaire has been developed to identify the areas of the tourism complex, from which the zoning of behavioral mapping is obtained and is harvested in the field; It is then analyzed using Depth Mape software. This study seeks to answer the question of which parts of the tourism environment in the city of Ramsar have a greater or lesser sense of security? And what features of spatial syntax technique play a greater role in understanding space security? As a result of this study, it seems that each of the indicators responded to some of the challenges of urban space security, and in the meantime, the concavity and convexity of space and depth, has an effective role in the strategy of natural monitoring and space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban space
  • tourism
  • space syntax
  • security
ایزدی، محمد سعید و حقی، محمدرضا. (1394). ارتقای حس امنیت در فضاهای عمومی با بهر‌ گیری از طراحی شهری؛ نمونة مطالعه: میدان امام شهر همدان. هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 20(2)، 5-12.
 آدیش، محمدعلی و رمضانی‌فر، حدیثه. (1396). بررسی پتانسیل های گردشگری در مناطق ساحلی رامسر. دانش انتظامی مازندران، 8(2)، 147-166.
 بقائی، سپیده. (1391). تأثیر شکل فضا در احساس امنیت با تأکید بر تئوری نحو فضا، نمونة موردی (محله‌های عظیمیه و مهرشهر واقع در کرج). (پایان‌نامة منتشرنشدة کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
 بلالی اسکویی، آزیتا؛ صداقتی، عاطفه و درتومی، شهلا. (1399). نگرشی کاربردی به احساس امنیت زنان در پارک‌های درون شهری؛ مورد مطالعه: شهر بجنورد. پژوهش‌های معماری و محیط، 2(1)، 65-81.
 پورجعفر، محمدرضا؛ محمودی‌نژاد، هادی؛ رفیعیان، مجتبی و انصاری، مجتبی. ( 1387 ). ارتقاء امنیت محیطی و کاهش جرایم شهری با رویکرد CPTED . مهندسی صنایع و مدیریت تولید، 19(16)، 73-82.
 پیوسته‌گر، یعقوب؛ حیدری، علی اکبر و اسلامی، مطهره. (1396). بازشناسی اصول پنج‌گانة استاد پیرنیا در معماری خانه‌های سنتی ایران و تحلیل آن با استناد به منابع اعتقادی اسلامی؛ مطالعة موردی: خانه‌های شهر یزد. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 7(27)، 51-66.
 دیکنز، پیتر.  (1377). جامعه‌شناسی شهری: جامعه، اجتماع محلی و طبیعت انسانی (ترجمة حسین بهروان). مشهد: آستان قدس رضوی.
 رنگچیان، علی و حیدری، وحید. (1387). باغ-بلوار رامسر نمونه‌ای از باغ‌های ایرانی در دورة انتقال. گلستان هنر، (12)، 93-99.
 سلطانی، لیلا؛ بیک محمدی، حسن و حیدری، سمیه. (1395). تحلیل فضایی احساس امنیت در محلات مختلف شهری (مورد مطالعه: شهر قدس). پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 5(3)، 87-104.
 صادقی، لقمان؛ بنی‌عامریان، جواد و ذوقی، ایوب. (1390). نقش شهرسازی در ارتقاء امنیت شهری. دانش انتظامی کردستان، 2(8)، 83-102.
 صالحی، اسماعیل. (1387). ویژگی‌های محیطی فضاهای شهری امن. تهران:‌ مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
 گروت، لیندا و وانگ، دیوید. (1384). روش‌های تحقیق در معماری (ترجمة علیرضا عینی‌فر). تهران: دانشگاه تهران.
 لینچ، کوین. (1395). سیمای شهر (ترجمة منوچهر مزینی). تهران: دانشگاه تهران.
 مامفورد، لوییس. (1383). فرهنگ شهرها (ترجمة عارف اقوامی مقدم). تهران: مرکز مطالعات شهرسازی و معماری.
 مداحی، سید مهدی و معماریان، غلامحسین. (1395). تجزیه و تحلیل پیکره‌بندی فضایی خانه‌های بومی با رویکرد نحو فضا (نمونهة موردی : شهر بشرویه). مسکن و محیط روستا، 35(156)، 49-66.
 معماریان، غلامحسین. (1381). نحو فضای معماری. صفه، 12(35)، 75-83.
 معین، محمد. (1380). فرهنگ معین. تهران: امیرکبیر.
 منتظرالحجه، مهدی؛ شریف‌نژاد، مجتبی و رجبی، مریم. (1397). سنجش عوامل کالبدی مؤثر بر حس امنیت در فضاهای شهری از دیدگاه سالمندان (مورد پژوهی: میدان خان یزد). معماری و شهرسازی ایران، 9(15)، 91-105.
 همدانی گلشن، حامد. (1394). باز اندیشی نظریة «نحو فضا» رهیافتی در معماری و طراحی شهری؛ مطالعة موردی: خانه بروجردی‌ها، کاشان. هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 20(2)، 85-92.
 یاران، علی؛ ارجمند، هانی و مسگریان، مریم. (1398). تأثیر مؤلفه‌های کالبدی و احساس امنیت زنان در فضاهای باز گردشگری (نمونة موردی:  خیابان سی تیر تهران). منظر، 11(47)، 24-37.
 
 Gronland, B. (2000). Towards the Humans City for the 21st Century. Paper presented at the Radberg Seminar, Stockholm.