طراحی الگوی توسعۀ گردشگری فرهنگی با رویکرد موسیقی نواحی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری مدیریت و برنامهریزی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، ایران.

چکیده

برای شناخت فرهنگ جامعة میزبان می‌توان از موسیقی نواحی که شباهت بسیاری با فرهنگ آن جامعه دارد سود جست. جذب گردشگر براساس موسیقی محلی با توجه به تنوع قومی در ایران راهکار مناسبی به نظر می‌رسد اما آنطور که شایسته بوده به آن توجه نشده است. مسئلة مورد توجه پژوهش این است که چگونه موسیقی محلی ایران در جذب گردشگران فرهنگی می‌تواند ثمربخش باشد. این تحقیق با استفاده از روش تئوری زمینه‌ای ساختارگرا به مطالعة این نوع موسیقی با توجه به جذب گردشگران فرهنگی می‌پردازد. جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه، مشاهدة روی خط و جمع‌آوری مدارک و متون در چارچوب روش تئوری زمینه‌ای و به وسیلة نمونه‌گیری هدفمند گردآوری شده است. روش نمونه‌گیری نظری به صورت غیر تصادفی و انتخاب نمونه‌ها هم‌سوی هدف پژوهش بوده است. تعداد نمونه‌ها از ابتدا مشخص نبوده و حین تحلیل داده‌ها ادامه یافت تا به اشباع نظری رسید. در این راستا از متخصصان موسیقی نواحی ایران و گردشگری مصاحبه به عمل آمده است. داده‌هایی که از مصاحبه با متخصصان و نخبگان به‌دست آمد با استفاده از نرم‌افزار «ان ویو» کد گذاری (باز،محوری و انتخابی) صورت پذیرفت و 37 مفهوم و 6 مقوله خارج شد و «بدل‌شدن به جاذبة فرهنگی» مقولة مرکزی شد و در نهایت با مدل پارادایمی، تئوری خودبینانه ارائه شد. «ناآگاهی» و «شناخت و مشکلات زیرساختی» از عوامل مداخله‌گر هستند. طراحی رویدادهایی با محوریت موسیقی محلی، جشنواره‌های مشترک با دیگر کشورهایی که دارای زبان مشترک هم هستند  به دلیل شباهت‌های فرهنگی، اجرای موسیقی نواحی در مکان‌های عمومی و طراحی‌کردن بسته‌های سفر با رویکرد موسیقی نواحی از روش‌های توسعة گردشگری موسیقی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Model for Cultural Tourism Development with the Iranian Regional Music Approach

نویسندگان [English]

  • Somayeh Gorji Douz
  • Sheida Shekari Namin
Ph.D. Student of Management and Cultural Planning, Islamic Azad University, South Branch, Iran.
چکیده [English]

In order to understand the culture of the hosting community, one can use the regional music because it is very similar to the culture of that community. Attracting tourists based on folk music due to ethnic diversity in Iran seems to be a good solution, but it has not been considered as it is worthy. The issue of interest is how Iranian folk music can be fruitful in attracting cultural tourists. This research uses structuralist grounded theory method to study this type of music according to the attraction of cultural tourists. Data was collected through interviews, observation, online observation and collection of documents and texts within the framework of the grounded theory method and by purposeful sampling. Non-random face and selection of samples were in line with the purpose of the study. The number of samples was not known from the beginning and continued during data analysis until theoretical saturation was achieved. In this regard, interviews were conducted with Iranian regional music experts. The data obtained from interviews with experts and elites were coded (open, axial and selective) using NVIVO software and 37 concepts and 6 categories were taken out and “becoming a cultural attraction” became the central category and finally, with the paradigm model, the theory was presented. “Unawareness” and “understanding and infrastructure problems” are intervening factors. Designing events focused on folk music, joint festivals with other countries that share the same language due to cultural similarities, performing regional music in public places and designing travel packages with regional music approach are methods of developing music tourism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Music Tourism
  • Cultural Tourism
  • Regional Music of Iran
استراوس، انسلم و کوربین، جولیت. (1387). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها (ترجمه بیوک محمدی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اشتری، بهروز. (1371). موسیقی و ترکن. مجموعه مقالات اولین‌گردهمایی مردم‌شناسی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
اشرفی ریزی، حسن و کاظمی، زهرا. (1391). کتابخانه و گردشگری فرهنگی فرصتی برای توسعه خدمات اطلاع رسانی. تهران: چاپار.
اشمیت پترز، ژاکلین. (1371). مقدمه‌ای بر موسیقی درمانی (ترجمه علیزاده محمدی). تهران: نشر اسرار دانش.
افشاری، مرتضی. (1399). گردشگری موسیقی، مفاهیم و پتانسلیل‌ها. تهران: هفتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم انسانی، مدیریت و کارآفرینی ایران.
ایمانی خوشخو، محمدحسین و راستگو، نیلوفر. (1398). گردشگری مبتنی بر موسیقی سنتی : ابزار، هدف یا وسیلة مدیریت مقصد، هنر و تمدن شرق، 7(23)، 49-56.
پوراحمد، احد؛ حسینی، علی؛ اروجی، حسن و علیزاده، محمد.(1392). اولویت‌های سنجش راهبردهای توسعه گردشگری فرهنگی در منطقه الموت قزوین. فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی،45 (4)،1-17.
توکلی، بهزاد. (1386). نگاهی به نظریات مختلف موسیقی ایرانی. فرهنگ و آهنگ،(19)،42.
جهانیان، منوچهر، قرخلو، مهدی و زندی، ابتهال. (1389). مقدمه‌ای بر همبستگی ملی با تأکید بر مؤلفه‌های فرهنگ و گردشگری. فصلنامه علمی -پژوهشی جغرافیای انسانی،2(3)، 109-122.
خاکسار، علی. (1388). رفورماسیون موسیقیایی، بررسی و نقد موسیقی سنتی ایران با رویکردی به سنت موسیقیایی ایرانی در دورة معاصر. جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، 1(1)،159-176.
درویشی، محمدرضا. (1378). موسیقی و خلسه: ذکرهای مراسم گواتی بلوچستان. تهران: مؤسسه فرهنگی ماهور.
راهکانی، روح انگیز. (1377). تاریخ موسیقی ایران. تهران: انتشارات پیشرو.
رضوانی، علی اصغر. (1374). جغرافیا و صنعت توریسم. تهران: دانشگاه پیام نور .
رفیعی، یاسمن و میرزایی، روزبه. (1397). ارایه مدل توسعة گردشگری موسیقی مقامی در ایران بر مبنای رویکرد گراندد تئوری، جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 5(11)، 175-195.
رفیعیان، محسن و بمانیان، محمدرضا. (1389). شناسایی زمینه‌های پهنه‌ساز توسعه خلاق بافت‌های فرسوده با رویکرد گردشگری در برنامه‌ریزی شهری، فصلنامه مدیریت شهری، 8(25)،235-257.
زندباف، حسین. (1388). تاریخ و فرهنگ موسیقی جهان. تهران: مرکز موسیقی، حوزه هنری.
زیاری،کرامت‌الله و صادقی، محمد. (1390). موسیقی و گردشگری نمونة موردی موسیقی سنتی جزیره قشم، همایش ملی قشم و چشم انداز آینده، قشم، ایران.
صمیم، رضا. (1392). برساخت سوژه در فرایند مصرف فرهنگ مردم پسند- مطالعه کیفی روی مصرف کنندگان موسیقی مردم پسند در تهران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 6(1)،23-53.
فاضلی، محمد. (1386). جامعه‌شناسی مصرف موسیقی. تهران: پژوهشگاه هنر و ارتباطات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فرخ‌نیا، رحیم و محمدی، ابراهیم. (1389). موضوعات محوری در موسیقی‌شناسی قومی کردهای ایران. نشریه هنرهای زیبا-هنرهای نمایشی و موسیقی،(4)،27-38.
فرخزاد، محمد و حاجی رضایی، زهرا. (1395). نقش موسیقی در گردشگری فرهنگی ایران. تهران: کنفرانس سالانه علمی-تخصصی عمران، معماری، شهرسازی و علوم جغرافیا در ایران باستان و معاصر.
فغفور مغربی، حمید. (1386). جستاری درباره موسیقی و معیارهای آن در اسلام. هنرهای زیبا معماری شهرسازی، (31)،139-121.
کروبی، مهدی. (1386).فرهنگ قومی سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 7 (28)،309-324.
کوشش تبار، محسن. (1387). صنعت گردشگری ابزاری برای توسعه پایدار در مدیریت شهری. تهران: مؤسسه فرهنگی، اطلاع رسانی و مطبوعاتی سازمان شهرداری ها و دهیارهای کشور.
محمدی، محمد؛ عظیمی، مریم؛ مقدم، حامد و رفیعیان، مجتبی. (1391). فضاهای عمومی شهری،تحقق تعاملات اجتماعی در بافتهای تاریخی. دو فصلنامه علمی-پژوهشی،3(4)، 15-28.
مرادی، منصور. (1382). موسیقی و فرهنگ ترکمن. انسان‌شناسی، 2(3)،30-13.
مطهری امامی، مجتبی. (1381). نور خیال. فصلنامه فرهنگستان هنر، (3)،15.مهدوی نژاد، محمدجواد. (1383). دستور زبان موسیقی پیشرو و بررسی نسبت میان موسیقی معنوی، فرهنگ ایرانی و عرفان اسلامی. نشریه هنرهای زیبا، (17)، 87-96.
موسوی، میرنجف؛ جلالیان، اسحاق و باقری کشکولی، علی. (1393).  نقش مصنوعات معنادار فرهنگی در توسعه گردشگری شهری در شهرهای حوزه خلیج فارس با تأکید بر موسیقی (مطالعه موردی: بوشهر)، مجموعه مقالات دهمین همایش ملی علمی- پژوهشی خلیج فارس، مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران، تهران. 11-35.
نیلی، زهره. (1390). گردشگران، گوش به زنگ موسیقی نواحی. روزنامه جام جم، شماره 5884، دوشنبه 4 اسفند 1399. تهران، ایران.
الوانی، مهدی و دهدشتی شاهرخ، زهره. (1373). اصول و مبانی جهانگردی، تهران: انتشارات بنیاد مستضعفان و جانبازان.
 
Bachleitner, R. (1999). Cultural Tourism in Rural communities, Journal of Business Research, 44( 3), 199-209.
Cooper , C. (2003). Music and Tourism. Australia: University of Queensland.
Janeczko,B., Mules,T. & Ritchie, B. (2002). Estimating the economic impacts of festivals and events : a research guide. Cooperative Research center for Sustainable Tourism. Australia: CRC for Sustainable Tourism.
Johnson, H. (2002). Balinese Music, Tourism and Globalisation , New Zealand: University of otago.
Kruger, S. & Trandafoiu, R. (2014). The Globalization of musics in transit music migration and tourism. Routledge Taylor & Francis Group. Dancecult: RMIT University.
Leaver, D. &  Schemidt, R.A. (2009). Before they were famous: music-based tourism & a musician’s hometown roots. Journal of Place management and development,2(3),220-229.
Lynch, Ma. F., Duinker, P. N., Sheehan, L. R & Chute, J. E. (2011). The Demand for Mikmaw cultural tourism. Tourist Perspectives, Tourism Management ,(32),539-556.
Smith, M. & Richards, G. (2013). The Routledge hand book of Cultural Tourism.London:Routledge.