شناسایی و تجزیه و تحلیل شاخص‌های مؤثر بر انتخاب مقصد گردشگری سلامت از دید گردشگران پزشکی سالمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت گردشگری، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران.

2 پژوهشگر دکتری مدیریت گردشگری، مدرس دانشگاه علم و هنر، دانشکدۀ علوم انسانی، گروه مدیریت، یزد، ایران.

چکیده

الگوی رشد جمعیت در جهان روندی روبه‌رشد به سمت سالمندی را نشان می‌دهد و همین خود منشأ ایجاد یک رویکرد جهانی در قرن 21 شده است. با ‌افزایش ‌سرعت ‌سالمندی در ‌جمعیت‌ دنیا‌ و ‌افزایش ‌میزان ‌سالمندان، ‌یکی ‌از ‌صنایعی‌ که ‌در ‌چند ‌دهۀ ‌اخیر، ‌این‌ بخش ‌از ‌بازار ‌برای ‌آن‌ها ‌جذاب ‌به ‌نظر ‌می‌رسد، ‌صنعت‌گردشگری ‌است. یکی از فعالیت‌های مناسب برای افراد مسن و سالمند به‌منظور بازگشت و ارتقای ابعاد جسمانی و روحی‌شان، گردشگری پزشکی است. با توجه با این امر که درک فرآیند انتخاب مقصد گردشگران پزشکی سالمند برای دولت‌ها، سازمان‌های گردشگری و تورگردانان در عرصۀ رقابت جهانی اهمیت فراوانی دارد، در این تحقیق، ابتدا با بررسی ادبیات در زمینۀ گردشگری پزشکی مخصوص سالمندی، ابعاد و شاخص‌های ضروری موجود در مقاصد گردشگری پزشکی موردنیاز این گروه از گردشگران سلامتی، شناسایی و درگام بعد، با استفاده از متدولوژی تحلیلی «مدلسازی ساختاری تفسیری» روابط بین ابعاد و عوامل مؤثر بر انتخاب مقصد گردشگری سلامت از دید گردشگران پزشکی سالمند تعیین و به‌صورت یکپارچه تحلیل شده است. نتایج این بررسی حاکی از آن است که عوامل برخورداری مراکز درمانی از نیروی انسانی متخصص و آموزش‌دیده در ابعاد مختلف پزشکی-روانپزشکی مرتبط با گردشگران پزشکی سالمند، نگاه انسان‌دوستانه و برخورد مناسب پزشکان و کادر درمان، وجود امکانات رفاهی و تفریحی در اطراف مراکز درمانی جهت افزایش راحتی و امنیت گردشگران، توانمندی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در ارائۀ خدمات، تأسیسات اقامتی مناسب گردشگران پزشکی سالمند و کاهش زمان ویزیت و معاینۀ گردشگران پزشکی سالمند از مهمترین و پررنگ‌ترین شاخصه‌های لازم در جذب گردشگران پزشکی سالمند به یک مقصد گردشگری سلامت است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification and Analysis of Indicators Affecting the Choice of Health Tourism Destination from the Perspective of Elderly Medical Tourists

نویسندگان [English]

  • Mir Mohammad Asadi 1
  • Mehdi Basouli 1
  • Saeedeh Derakhsh 2
1 Associate Professor, Department of Tourism Management, Faculty of Humanities, University of Science and Art, Yazd, Iran.
2 Ph.D student in Tourism Management and Lecturer at Science and ArtS University , Yazd
چکیده [English]

The pattern of population growth in the world shows a growing trend towards old age, and this itself has become the origin of creating a global approach in the 21st century. With the increase in the rate of aging in the world population and the increase in the number of elderly people, one of the industries for which this part of the market seems attractive in the last few decades is the tourism industry. Medical tourism is one of the proper activities for the elderly to bring back and improve their physical and mental aspects. Due to the fact that understanding the destination selection process of elderly medical tourists is very important for governments, tourism organizations and tour operators in the field of global competition, in this research, first by reviewing the literature in the field of medical tourism for the elderly, the necessary dimensions and indicators present in the medical tourism destinations required by this group of health tourists have been identified, and in the next step, using the analytical methodology of "interpretive structural modeling", the relationships between dimensions and factors affecting the choice of health tourism destination from the perspective of elderly medical tourists have been determined and analyzed in an integrated manner. The results of this study indicate that the factors of medical centers having specialized and trained human resources in various medical-psychiatric aspects related to elderly medical tourists, humanitarian view and proper treatment of doctors and medical staff, the existence of comfort and recreational facilities around the medical centers to increase the comfort and security of tourists, the ability of hospitals and medical centers to provide services, suitable accommodation facilities for elderly medical tourists, and reducing the visit and examination time of elderly medical tourists are among the most important and prominent indicators necessary to attract elderly medical tourists to a health tourism destination.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Health tourism
  • Aging
  • Interpretive structural equations

مراجع

  • آخوندنژاد، آرمان؛ داز، بی بی سارا و دهقانلو، سعید. (1395). نقش منابع مقصد در رضایت گردشگر. دومین کنفرانس بین‌المللی شهرسازی، مدیریت و توسعۀ شهری، شیراز، ایران.
  • اذانی، مهری و لطفی، فرنوش. (1392). ارزیابی شاخص‌های انتخاب و کیفیت جاذبه‌ها و مقاصد گردشگری استان هرمزگان با استفاده از مدل AHP. اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، همدان، ایران.
  • آذر، عادل و بیات، کریم. (1387). طراحی مدل فرایندمحوری کسب‌وکار با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM). مدیریت فناوری اطلاعات، 1(1)، 3-18.
  • اسعدی، میرمحمد؛ رحیم‌زاده ترابی، نگار و احمدخانی، مسعود. (1395). راهکارهای توسعۀ گردشگری سالمندی با رویکرد تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری(ISM) در استان یزد. مطالعات اجتماعی گردشگری، 4(7)، 83-104.
  • امیری، الناز و موسوی، میرسعید. (1396). نیازهای بیماران سالمند بستری در بیمارستان. دومین کنفرانس بین‌المللی انسان، معماری، عمران و شهر، تبریز، ایران.
  • آهنگران، جعفر؛ موسوی بازرگان، سید جلال و نظری اورکانی، سولماز. (1392). تدوین الگوی گردشگری قابل دسترس. گردشگری، 2(2)، 11-25.
  • بن، مائده و تراب احمدی، مژگان. (1389). مروی بر وضعیت گردشگری پزشکی در کشورهای درحال‌توسعه با تأکید بر کشور ایران. کتاب ماه علوم اجتماعی، (36)، 103-114.
  • تبریزی، نازنین؛ نوذراصل، سهند؛ نقوی، مریم و اسماعیلی، مجید. (1397). سنجش نگرش گردشگران سالمند به شهر مشهد از نظر شاخص‌های شهر دوستدار سالمند. گردشگری شهری، 5(3)، 83-99.
  • دهدشتی شاهرخ، زهره و انچه‌ای، امیرحسین. (1383). راهکارهای توسعۀ گردشگری در جمهوری اسلامی ایران (برگرفته از راهکارهای توسعۀ گردشگری در کشورهای مالزی، ترکیه و تونس). مطالعات مدیریت گردشگری، 2(4)، 31-68.
  • رجوعی، مرتضی و مؤمنی، امیر عباس. (1398). شناسایی نیازهای زائران سالمند در اماکن متبرکه و مذهبی (مورد مطالعه: حرم مطهر حضرت رضا (ع)). فرهنگ رضوی، (26)، 37-70.
  • رژه، ناهید؛ هروی کریموی، مجیده و فروغان، مهشید. (1389). نیازهای بیماران سالمند بستری در بیمارستان. سالمند، (15)، 42-52.
  • رضوانی، محمدرضا؛ منصوریان، حسین؛ احمدآبادی، حسن؛ احمدآبادی، فرشته و پروایی هره دشت، شیوا. (1392). سنجش عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی سالمندان در مناطق روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان نیشابور). پژوهش‌های روستایی، 4(2)، 301-326.
  • رفیع‌زاده، ندا. (1382). طراحی معماری مناسب برای سالمندان. صفه، 13(3 و 4)، 111-117.
  • رمضانیان، محمدرحیم؛ مرادی، محمود و سلطانی، فاطمه. (1394). تحلیل موانع تعامل‌پذیری فرهنگی در زنجیرۀ تأمین صنعت خودرو با به‌کارگیری رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM). مدیریت فرهنگ سازمانی، 13(2)، 369-391.
  • رنجبریان، بهرام و زاهدی، محمد. (1390). شناخت گردشگری. اصفهان: انتشارات چهارباغ.
  • شعایی، فاطمه؛ عالی‌زاد، ویدا و ازخوش، منوچهر. (1392). تبیین سلامت سالمندان: یک مدل جمعیت‌شناختی. سالمند، (26)، 60-69.
  • صفرآبادی، اعظم؛ یوسفی، ابراهیم؛ مؤیدفر، سعیده و شاه زیدی، سمیه سادات. (1395). مقاصد نوظهور گردشگری شهری با تأکید بر جاذبه‌های اجتماعی فرهنگی قومیت (مطالعۀ موردی: شهر کرمانشاه). مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 6(19)، 141-168.
  • طباطبایی نسب، سید محمد؛ نوری، ابوالفضل؛ محمدنبی، زهره و حشمتی، فرزانه. (1393). گونه‌شناسی مشتریان در گردشگری پزشکی. مطالعات مدیریت گردشگری، 9(26)، 53-76.
  • طبیبی، سیدجمال‌الدین؛ نصیری‌پور، امیر اشکان؛ ایوبیان، علی و باقریان محمودآبادی، حسین. (1391). مکانیزم‌های اطلاع‌رسانی و جذب گردشگران پزشکی در بیمارستان‌های شهر تهران. مدیریت اطلاعات سلامت، 9(3)، 416-423.
  • عبدالوند، محمدعلی و بنی‌اسدی، مهدی. (1398). تبیین الگوی پدیدارشناختی مفهوم گردشگری سلامت با تأکید بر تبلیغات شفاهی مراکز درمانی. مدیریت بهداشت و درمان، 10(2)، 7-22.
  • علیزاده ثانی، محسن؛ فراهانی، بنفشه و احمدی خطیر، طاهره. (1393). عوامل انگیزشی گردشگری سلامت در چشمه‌های آبگرم استان مازندران (مطالعۀ موردی: چشمه‌های آبگرم رامسر و لاویج). برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، 3(11)، 33-52.
  • قلمکاری، شرمینه. (1393). راهبردهای توسعۀ گردشگری سالمندی رهیافت بخش‌بندی بازار با استفاده از شبکه‌های عصبی (رسالۀ دکتری منتشرنشدۀ مدیریت گردشگری). دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
  • کروبی، مهدی. (1390). رسانه‌های ارتباط جمعی و انتخاب مقصد گردشگری. مطالعات گردشگری، 6(15)، 111-136.
  • کریمی علویچه، محمدرضا؛ اصلانی افراشته، امیر و نائلی، مریم. (1398). کاوشی بر تبیین پیشایندها (پیش‌زمینه‌ها) و پیامدهای رضایت از تجربۀ سفر گردشگران سالمند. مطالعات‌ مدیریت‌ گردشگری، 14(45)، 1-34.
  • مهدوی، شیرین؛ عمادزاده، مصطفی و انصاری، آذرنوش. (1397). شناسایی و پیش‌بینی بازار گردشگران سالمند بر مبنای ارزش‌های مورد انتظار. مطالعات مدیریت گردشگری، 13(44)، 39-70.
  • میرزایی، محیا؛ کاووسی، زهرا؛ والی، لیلا و محمودی، لاله. (1395). داروهای مناسب تجویزنشده در بیماران سالمند بستری در بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی ایران با استفاده از ابزار غربالگری داروهای مناسب تجویزنشده در افراد سالمند. سالمند، (41)، 281-289.
  • نیلی‌پور، سید علی‌اکبر؛ تقوایی، مسعود؛ نصر اصفهانی، محمدحسین و کوهی اصفهانی، مجید. (1394). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر در توسعه گردشگری سلامت. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 7(4)، 45-60.
  • Bookman, M. Z. & Bookman, K. R. (2007). Medical tourism in developing countries. New York: Palgrave Macmillan.
  • Gu, D., Zhu, H., Brown, T., Hoenig, H. & Zeng, Y. (2015). Tourism experiences and self-rated health among older adults in china. Journal of Aging and Health, 28(4), 675-703.
  • Gustin, M. E. & Weaver, P. A. (1993). The mature market: underlying dimensions and group differences of a potential market for the hotel industry. Hospitality Review, 11(2), 45-59.
  • Haub, C. (2011). World population aging: Clocks illustrate growth in population under age 5 and over age 65. Population Reference Bureau. Retrieved November 1, 2020, from http://www.prb.org.
  • Ieng Loi, K. & Hang Kong, W. (2016). Tourism for All: Challenges and Issues Faced by People with Vision Impairment. Tourism Planning & Development (on line), 14(2), 181-197.
  • Jones, C. A. & Keith, L. G. (2006). Medical tourism and reproductive outsourcing: the dawning of a new paradigm for healthcare. International Journal Fertility Women’s Medicine, 51, 251-255.
  • Le Serre, D. & Chevalier, C. (2012). Marketing travel services to senior consumers. Journal of Consumer Marketing, 29(4), 262 – 270.
  • Patuelli, R. & Nijkamp, P. (2016). Travel motivations of seniors: a review and a meta-analytical assessment. Tourism Economics, 22(4), 847-862.
  • Petri, H.L. & Govern, J.M. (2006). Motivation: theory, research and application. 5th edition. USA: Wardsworth/Thomson.
  • Tavitiyaman, P. & Saiprasert, W. (2020). Medical Quality and Well-Being Perception of Senior Tourists. Asia Pacific Journal of Health Managwmwnt, 15(2), 1-9.
  • Voigt, C. (2008). Insights into wellness tourists: Segmentation by benefits. The New Zealand Tourism and Hospitality Conference, Lincoln University, Hanmer Springs.
  • Woo, E., Kim, H. & Uysal, M. (2016). A Measure of Quality of Life in Elderly Tourists. The Altimate Career Guide for Economists, (11), 65-82.
  • Woodside, A. & Martin, D. (2008). Tourism management analysis. Behavior & Strategy. Oxford: Babi.
  • Zeithaml, V., Rust, R. T. & Lemon, K. N. (2001). The customer pyramid: creating and servicing profitable customers. California Management Review, 43(4), 118-142.
  • Zielińska-Szczepkowska, J. (2021). What Are the Needs of Senior Tourists? Evidence from Remote Regions of Europe. Economies, 9(4), 148.
گردشگری فرهنگ
دوره 3، شماره 10
آبان 1401
صفحه 35-48

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 30 مهر 1401
  • تاریخ پذیرش: 07 آبان 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار