TY - JOUR ID - 153789 TI - خوانش محله به‌مثابۀ منظر (مطالعۀ موردی: محلات تاریخی سمنان و دامغان) JO - گردشگری فرهنگ JA - TOC LA - fa SN - 2717-2627 AU - مجیدی, مریم AU - سرتیپی اصفهانی, محمدرضا AU - حسنی فر, فهیمه AU - حسینی, حدیث AU - سلیمانی سالار, پانیذ AU - طهماسبی, زهرا AD - دکترای معماری، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. AD - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. AD - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 3 IS - 9 SP - 5 EP - 16 KW - منظر محله KW - ادراک شهروندان KW - عرصه‌های جمعی KW - سمنان KW - دامغان DO - 10.22034/TOC.2022.350568.1085 N2 - ویژگی مهم شهر ایرانی دورۀ اسلامی، وجود محلات به‌عنوان زیرسیستم و کل‌های کوچک در شهر است. محله به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تشکیل‌دهندۀ شهر ایرانی، سهم بسزایی در تکامل مفهوم مدنیت و اجتماع دارد. این کل‌های کوچک، بیش از هر چیز به‌مثابۀ ساختارهایی جمعی و به‌عنوان کانون‌هایی جهت ارتباطات اجتماعی و مردمی تلقی می‌شوند و برای شناخت هرچه بیشتر آنها نیازمند دیدگاهی کل‌نگر و همه‌جانبه هستیم که بتواند همۀ ابعاد آن را شناسایی و درک نماید. شهرهای سمنان و دامغان به‌عنوان دو شهر تاریخی و با قدمت بالا، همچون سایر شهرهای تاریخی ایران، دارای بافت و ساختار ویژه‌ای از محلات هستند و بررسی و شناخت منظر محلۀ این دو شهر، جهت درک ساختارهای ذهنی و اجتماعی آنها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و تا کنون مورد توجه واقع نشده است. در همین راستا، این پژوهش با هدف شناسایی و دستیابی به ساختاری جهت خوانش منظرِ محله به‌صورت کلی، و با تأکید بر منظر محلات دو شهر سمنان و دامغان به‌صورت خاص، به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که برای خوانش منظر ِمحله، به چه ساختاری می‌توان استناد کرده و آن را مبنا قرار داد؟ جهت پاسخگویی به این سؤال، این نوشتار با دیدگاهی کل‌نگر و مشاهدۀ تفصیلی به شناخت، بررسی و تفسیر عوامل مؤثر در خوانش منظر محله می‌پردازد. در نهایت عناصری چون عرصه‌های جمعی محلات، آیین‌ها و رویدادهای مذهبی، عناصر طبیعی، معابر و گذرها، کاربری‌ها و فعالیت‌ها و در نهایت و اشتراکات قومی و صنفی از عناصر تأثیرگذار در خوانش محلات سمنان و دامغان شناخته شدند. UR - https://www.toc-sj.com/article_153789.html L1 - https://www.toc-sj.com/article_153789_496e3fa720ead602621c8c67952ba214.pdf ER -